Trzy misje NASA – STEREO, SOHO i PUNCH – z powodzeniem śledziły międzygwiezdną kometę 3I/ATLAS, która z ziemskiej perspektywy przechodziła za Słońcem. To rzadkie wydarzenie umożliwiło naukowcom zebranie unikalnych danych na temat składu i zachowania komety, pogłębiając naszą wiedzę na temat obiektów pochodzących spoza Układu Słonecznego.
Obserwowanie niewidzialnego: problemy i metody
Początkowo oczekiwania dotyczące wykrywania 3I/ATLAS przy użyciu instrumentów STEREO były niskie ze względu na jego postrzeganą słabość. Jednak dzięki zaawansowanym technikom obrazowania – w szczególności kumulacji wielokrotnych ekspozycji – badaczom udało się uwidocznić kometę za pomocą narzędzia Heliospheric Imager-1. Technika ta łączy słabe sygnały w czasie, dzięki czemu można wykryć subtelne obiekty.
Sonda SOHO, zlokalizowana w punkcie Lagrange’a 1 pomiędzy Słońcem a Ziemią, również wykonała zdjęcia komety w okresie od 15 do 26 października 2025 r. Koronagraf wielkokątowy i spektrometryczny (LASCO) na SOHO wykrył 3I/ATLAS w odległości większej niż dwukrotność odległości Ziemia-Słońce (około 358 milionów km). Zespół SOHO wykorzystał także metodę układania w celu zidentyfikowania komety w swoich danych.
Nieoczekiwane odkrycie PUNCH
Misja PUNCH, zaprojektowana do badania atmosfery słonecznej i wiatru słonecznego, wniosła nieoczekiwany wkład w obserwacje. Pomimo początkowych wątpliwości co do możliwości wykrycia słabej komety, zespół wykorzystał zgromadzone obserwacje do zidentyfikowania ogona 3I/ATLAS.
Doktor Kevin Walsh z Instytutu Studiów Południowo-Zachodnich, który kierował obserwacjami PUNCH, powiedział: „Naprawdę przesuwamy granice możliwości systemu”. Pokazuje to, że nawet instrumenty, które nie są specjalnie zaprojektowane do wykrywania komet, mogą dostarczyć cennych danych przy zastosowaniu odpowiednich technik.
Dlaczego to jest ważne?
Pomyślne śledzenie 3I/ATLAS przez te trzy statki kosmiczne jest znaczące, ponieważ zapewnia rzadką okazję do zbadania obiektu międzygwiazdowego z bliska. Komety międzygwiazdowe pochodzą z innych układów gwiezdnych i zawierają wskazówki dotyczące powstawania i ewolucji układów planetarnych innych niż nasz. Łącząc dane z wielu misji, naukowcy mogą lepiej zrozumieć rozmiar komety, właściwości fizyczne i skład chemiczny.
To oparte na współpracy podejście podkreśla siłę wykorzystania istniejących zasobów kosmicznych do badania nieoczekiwanych zjawisk, poszerzając naszą wiedzę o Wszechświecie poza planowane obserwacje.
